We wtorek Rada Ministrów rozpoczęła posiedzenie, na którym analizowane są kluczowe projekty ustaw. Wśród nich znalazła się nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, a także propozycje zmian w kodeksach karnych i administracyjnych. Rząd zajmie się również tematami wody pitnej, dokumentów ZUS i zdrowia publicznego.

Kolejne dwa lata przywilejów dla obywateli Ukrainy

Rząd przyjął projekt nowelizacji ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, która przedłuża tymczasową ochronę uchodźcom wojennym do 4 marca 2026 roku. Jest to konsekwencja decyzji wykonawczej Rady UE z 2023 roku.

Oznacza to, że Ukraińcy nadal będą mieli w Polsce darmowy dostęp do edukacji, opieki medycznej, świadczeń społecznych, rynku pracy i zakwaterowania. Projekt doprecyzowuje również, że krótkoterminowy pobyt w ramach małego ruchu granicznego nie będzie uprawniał do tych świadczeń.

Z punktu widzenia środowisk konserwatywnych i narodowych, decyzja ta może wzbudzić kontrowersje – utrzymywanie szerokiego katalogu przywilejów dla cudzoziemców przez kolejny rok będzie bowiem odbywać się kosztem polskiego podatnika.

Zmiany w prawie karnym: więcej praw dla podejrzanych

Rząd analizuje projekt nowelizacji Kodeksu karnego i Kodeksu postępowania karnego. Zmiany zakładają m.in.:

• obowiązkowy dostęp do adwokata przed pierwszym przesłuchaniem,
• zagwarantowanie poufności kontaktów z obrońcą,
• ograniczenie stosowania tymczasowego aresztu,
• doprecyzowanie zasad użycia dowodów z kontroli operacyjnej.

Z perspektywy prawicy można uznać część tych zmian za potencjalnie osłabiające efektywność organów ścigania, szczególnie w sprawach o poważne przestępstwa. Proponowane reformy idą w stronę większej ochrony podejrzanych, co może ograniczyć skuteczność wymiaru sprawiedliwości.

Poprawa jakości wody i zakaz sprzedaży trujących środków

Kolejna ustawa dotyczy nowelizacji przepisów o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę. Celem projektu jest podniesienie jakości wody pitnej oraz wprowadzenie bardziej szczegółowego monitoringu na wszystkich etapach dostaw. Dodatkowo rząd planuje zakazać sprzedaży online niebezpiecznych środków fumigacyjnych oraz zobowiązać dystrybutorów do prowadzenia ewidencji nabywców.

Elektroniczne dane zamiast papierowych dokumentów w ZUS

Rząd chce również uprościć obowiązki biurokratyczne przedsiębiorców – proponuje zniesienie konieczności 5-letniego przechowywania dokumentów zgłoszeniowych wysyłanych elektronicznie do ZUS. Jest to krok w stronę deregulacji i ułatwień dla biznesu, który od lat był postulowany przez środowiska wolnorynkowe.

Monitorowanie potencjału szpitali i rezerw krwi

Ministerstwo Zdrowia planuje utworzenie systemu Ewidencji Potencjału Świadczeniodawcy (EPS). Dzięki temu możliwe będzie bieżące monitorowanie ilości wolnych łóżek w szpitalach, stanu zapasów krwi czy sprzętu medycznego. Projekt wpisuje się w szerszy plan cyfryzacji służby zdrowia.

Koncepcja Rozwoju Kraju do 2050 roku – wizja czy iluzja?

Na posiedzeniu rządu omawiana jest również uchwała ws. Koncepcji Rozwoju Kraju do 2050 r., przygotowana przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Dokument ma określić strategiczne wyzwania w wymiarze społecznym, gospodarczym i przestrzennym. Krytycy mogą zarzucać tej inicjatywie nadmiar ogólników i brak konkretnego planu odbudowy suwerenności gospodarczej i energetycznej Polski.