Ważna decyzja Sądu Najwyższego kończy czteroletnią batalię prawną Konfederacji, dotyczącą odrzucenia jej sprawozdania finansowego przez Państwową Komisję Wyborczą (PKW). Dzięki pozytywnemu rozpatrzeniu skargi, partia nie straci subwencji w wysokości 20,6 mln zł, którą mogła utracić na skutek niewielkiego przewinienia, związanego z banerem wyborczym o wartości zaledwie 307,50 zł.
Baner wyborczy powodem odrzucenia sprawozdania
Państwowa Komisja Wyborcza w 2020 roku odrzuciła sprawozdanie finansowe Konfederacji za rok 2019. Powodem miało być naruszenie zasad finansowania kampanii wyborczej, związane z użyciem baneru z poprzednich wyborów. Baner ten, na którym widniała nazwa „Konfederacja KORWiN Braun Liroy Narodowcy”, miał być niezgodny z obowiązującymi przepisami. PKW twierdziła, że baner nie został legalnie opłacony, co stanowiło podstawę do odrzucenia sprawozdania finansowego.
Skarbnik Konfederacji, Michał Wawer, uznał zarzut za absurdalny. Podkreślił, że baner został prawidłowo opłacony przez komitet wyborczy partii, a użycie nieaktualnej nazwy wynikało z prostej pomyłki. Konfederacja postanowiła odwołać się od decyzji PKW do Sądu Najwyższego.
Wieloletnia walka prawna
Sprawa trafiła do Sądu Najwyższego w 2020 roku. Sąd zdecydował zawiesić postępowanie do momentu rozstrzygnięcia przez Trybunał Konstytucyjny, czy możliwe jest karanie partii politycznych odebraniem subwencji za drobne uchybienia. Trybunał jednak w 2022 roku odmówił zajęcia stanowiska, co spowodowało, że Sąd Najwyższy wznowił postępowanie.
Decyzja Sądu Najwyższego
Sąd Najwyższy uznał skargę Konfederacji za zasadną, co oznacza, że partia zachowa subwencję w wysokości 20,6 mln zł. Sąd argumentował, że Konfederacja nie popełniła istotnego naruszenia prawa, gdyż baner wyborczy został przekazany nieodpłatnie, a wydatki nie zostały dokonane z pominięciem funduszu wyborczego.
Jednocześnie Sąd Najwyższy odniósł się do nowelizacji ustawy o partiach politycznych, w której Sejm wprowadził zmiany mające na celu zapobieganie sytuacjom, w których partie tracą subwencje z powodu drobnych błędów. Zgodnie z nowymi przepisami, partie nie tracą subwencji, jeśli wartość błędu wynosi mniej niż 1 proc. budżetu partii w przypadku tych o budżecie poniżej miliona złotych, lub 0,1 proc. w przypadku budżetu powyżej tej kwoty.
Przełomowy wyrok
Choć zazwyczaj prawo nie działa wstecz, w tym przypadku Sąd Najwyższy postanowił zrobić wyjątek. Nowelizacja ustawy weszła w życie po wydarzeniach związanych ze sprawą Konfederacji, ale Sąd zdecydował się zastosować te przepisy do oceny sytuacji z 2019 roku. Tym samym partia uniknęła utraty milionów złotych, co mogłoby mieć poważne konsekwencje dla jej dalszego funkcjonowania.
Wnioski i znaczenie wyroku
Decyzja Sądu Najwyższego stanowi ważny precedens dla polskiego systemu politycznego. Pokazuje, że nawet niewielkie błędy w sprawozdaniach finansowych partii politycznych mogą prowadzić do poważnych konsekwencji, ale też, że istnieje możliwość odwołania się od tych decyzji i walki o sprawiedliwość. Wyrok ten daje również nadzieję na bardziej proporcjonalne traktowanie błędów formalnych w przyszłości.
