W ostatnich dniach uwagę opinii publicznej przykuło głosowanie w Parlamencie Europejskim, podczas którego poprawka dotycząca zobowiązania Ukrainy do przeproszenia za rzeź wołyńską oraz umożliwienia ekshumacji ofiar została odrzucona. Poprawka, zgłoszona przez polityków Konfederacji, wzbudziła kontrowersje, gdyż przeciwko jej przyjęciu zagłosowali europosłowie Lewicy – Robert Biedroń, Joanna Scheuring-Wielgus, Krzysztof Śmiszek oraz Michał Kobosko z Trzeciej Drogi.
Treść poprawki i jej cel
Poprawka, która dotyczyła rezolucji ws. dalszego wsparcia finansowego i wojskowego dla Ukrainy przez państwa członkowskie UE, miała przypomnieć o tragedii Polaków na Wołyniu oraz w Galicji Wschodniej w latach 1943-45. Jej treść brzmiała następująco:
“Parlament Europejski przypomina o masakrach Polaków na Wołyniu i we Wschodniej Galicji w latach 1943-45, które popełnili członkowie Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA); podkreśla, że Ukraina jest zobowiązana do pełnych przeprosin za te okrucieństwa, umożliwienia ekshumacji wszystkich ofiar i zakazania oddawania czci postaciom historycznym odpowiedzialnym za te masakry.”
Poprawka odnosiła się do jednego z najbardziej tragicznych wydarzeń w historii stosunków polsko-ukraińskich – rzezi wołyńskiej, w której zginęło ponad 100 tysięcy Polaków.
Głosowanie przeciwko: Argumenty Lewicy i Trzeciej Drogi
Joanna Scheuring-Wielgus, która głosowała przeciwko poprawce, tłumaczyła swoje stanowisko w rozmowie z Radiem Zet. Argumentowała, że rezolucja dotycząca wsparcia Ukrainy w walce z Rosją nie była odpowiednim miejscem do poruszania tak trudnych kwestii historycznych, jak rzeź wołyńska. Jej zdaniem Konfederacja wykorzystuje temat Wołynia w sposób populistyczny.
– My jako Lewica nie popraliśmy tej poprawki, bo uważamy, że to nie czas i miejsce, żeby to robić w rezolucji, która mówi o dofinansowaniu i pomocy Ukrainie na wojnie. Konfederacja wykorzystuje to populistycznie, to ludobójstwo. To jest, uważam, nie na miejscu. Dlatego razem z Michałem Kobosko zagłosowaliśmy przeciwko tej poprawce faszystów – stwierdziła.
Krytyka słów Scheuring-Wielgus i poprawki
Wypowiedź Joanny Scheuring-Wielgus wywołała oburzenie nie tylko wśród polityków Konfederacji, ale również w szerokich kręgach opinii publicznej. Rzeź wołyńska, uznawana w Polsce za ludobójstwo, jest jednym z najbardziej bolesnych rozdziałów polsko-ukraińskiej historii. Krytycy decyzji Lewicy i Trzeciej Drogi podkreślają, że zaniechanie rozmów o ekshumacji ofiar i brak potępienia sprawców masakry Wołynia utrudnia budowanie zdrowych relacji między Polską a Ukrainą.
Reakcja Kosiniaka-Kamysza i ultimatum dla Kijowa
Niedawna wypowiedź ukraińskiego ministra spraw zagranicznych, Dmytra Kułeby, w której zrównywał on rzeź wołyńską z akcją “Wisła”, również wzbudziła ogromne oburzenie w Polsce. Lider PSL, Władysław Kosiniak-Kamysz, zdecydowanie potępił tę wypowiedź, uznając ją za przejaw braku wdzięczności Ukrainy za pomoc, jaką Polska udziela jej w walce z Rosją.
Kosiniak-Kamysz postawił także swoiste ultimatum wobec władz w Kijowie. Zapowiedział, że bez zgody na ekshumację polskich ofiar Wołynia oraz odpowiednie upamiętnienie tych wydarzeń, Warszawa nie będzie popierała ukraińskich starań o akcesję do Unii Europejskiej. Jego stanowisko zyskało szerokie poparcie wśród patriotycznych środowisk w Polsce, które domagają się pełnego rozliczenia z trudną przeszłością.
– Nie do przyjęcia jest takie traktowanie sprawy Wołynia. Bez ekshumacji i upamiętnienia naszych ofiar nie ma mowy o dobrej przyszłości. To nie jest sprawa historii, to jest sprawa zabliźniania rany, która jest dzisiaj – powiedział Kosiniak-Kamysz.
Rzeź Wołyńska – niezabliźniona rana
Rzeź wołyńska z lat 1943-1945, w której Ukraińska Powstańcza Armia (UPA) zamordowała dziesiątki tysięcy Polaków, to temat, który wciąż budzi wiele emocji w relacjach polsko-ukraińskich. Polacy oczekują przeprosin, ekshumacji i godnego upamiętnienia ofiar tych tragicznych wydarzeń. Z perspektywy historycznej, jak i moralnej, zaniechanie rozmów na ten temat wydaje się krokiem wstecz w budowaniu zaufania między obu narodami.
Podsumowanie
Głosowanie w Parlamencie Europejskim przeciwko poprawce dotyczącej rzezi wołyńskiej spotkało się z ostrą krytyką w Polsce. Decyzja europosłów Lewicy oraz Michała Kobosko z Trzeciej Drogi została odebrana jako próba unikania odpowiedzialności za bolesną przeszłość, której ofiarami padli Polacy. W obliczu rosnących napięć w relacjach polsko-ukraińskich, temat Wołynia pozostaje kluczowy dla przyszłości wzajemnych relacji. Bez zgody na ekshumację ofiar i pełne przeprosiny, trudno będzie zbudować trwałe porozumienie.
